Przekazywanie informacji, język i dalej mowa to tak naprawdę największe wynalazki ludzkości, które warunkują rozwój cywilizacyjny. Praktycznie każda bariera zmysłów uniemożliwiająca właściwe odczytanie, odsłuchanie komunikatu to znacząca szkoda dla człowieka i po prostu utrata pewnej pozycji w społeczeństwie. Słuch fonematyczny, inaczej percepcja fonematyczna, to inaczej zdolność odbierania ludzkiej mowy.
Prawidłowe rozumienie mowy
Poprzez słuch fonemowy człowiek radzi sobie z rozpoznawaniem głosek, sylab, pewnych niuansów językowych. A to prowadzi do naturalnego rozwoju własnej wymowy. Słuch fonematyczny kształtuje się obok słuchu fizycznego i muzycznego odpowiedzialnego za rytm. Nie bez powodu w przedszkolach, od najmłodszych lat życia wprowadza się zajęcia rytmiki. Rozwój słuchu fonematycznego prowadzi bezpośrednio do wykształcenia mowy u dziecka.
Etapy rozwoju słuchu fonematycznego
W pierwszym stadium rozwoju najczęściej dzieci w ogóle nie rozumieją, co się do nich mówi (baza emocjonalna, duże znaczenie opieki matki). Następnie dziecko przechodzi do popełniania pomyłek, do „bełkotu”, zniekształca słyszane komunikaty i już na tym etapie niektórzy rodzice porównują, czy dziecko nadąża za rówieśnikami. Nie można jednak na tym etapie „karać” dziecka za niepoprawny styl wypowiedzi. Z wymowy niepoprawnej najmłodsi przechodzą bardzo płynnie do różnicowania dźwięków, do odkrywania nowych wyrazów. W wieku przedszkolnym słuch fonematyczny powinien funkcjonować prawidłowo (mniej więcej w wieku sześciu-siedmiu lat). Drobne błędy oczywiście nie oznaczają automatycznie wad słuchu, chociaż uważny obserwator/rodzic powinien wziąć pod uwagę głębszą analizę, żeby nie doprowadzić do zaniedbań.
Problemy z czytaniem i pisaniem po zaniedbaniach
Dzieci z problemami słuchu fonematycznego nie rozpoznają właściwie wymowy, a przez to borykają się z problemami czytania, pisania. Takie opóźnienia można skutecznie wyeliminować przez wcześniejsze badania słuchu. Umiejętność rozróżniania mowy to umiejętność przekładająca się po prostu na ludzką efektywność, a wszelkie zaburzenia to opóźnienia w grupie rówieśniczej, utrata potencjału.
Aparat słuchowy i badania przy niedosłuchu
Przed poważniejszymi badaniami słuchu możesz pobawić się z dzieckiem. Zabawy słuchowe to popularna, bardzo naturalna, często nieuświadomiona praktyka. Wystarczy pytać wychowanka o to, co słyszy w tym momencie z zamkniętymi oczami. Naśladowanie dziecka przez rodzica to kolejna ciekawa rozrywka przekładająca się na lepsze zrozumienie dysproporcji w słyszeniu. Bardziej zaawansowane zabawy to składanie prostych rymów, czy wyszukiwanie zabawek rozpoczynających się od danej głoski. Przy poważniejszych zaburzeniach niedosłuchu przyda się naturalnie aparat słuchowy. Minimalistyczne projekty aparatów słuchowych nie zaburzają funkcjonowania dziecka w grupie rówieśniczej, ale założenie urządzenia wymaga przeprowadzenia pilnych badań słuchu.
